Tandgebrek bij Konijnen:

Tandgebrek bij Konijnen:

Het konijn en de haas hebben iets bijzonders aan hun gebit, dat men vergeefs bij andere knaagdieren zal zoeken. Het zijn de stifttanden.
In de onderkaak heeft het konijn twee gebogen snijtanden, die men ook wel knaagtanden noemt. De bovenkaak heeft eveneens twee snijtanden, maar erachter zitten nog twee kleinere tanden.
De tanden in de bovenkaak zijn niet volkomen gelijk. De tanden in de boven- en onderkaak zijn niet volkomen gelijk.
De tanden in de bovenkaak hebben een groef in de lengte van het voorvlak. De tanden in de onderkaak missen deze inkeping.
De tanden in de boven- en onderkaak hebben aan de voor- en achterkant een laagje glazuur of email. Aan de voorzijde is dit echter veel dikker.
Het gevolg daarvan is dat bij het knagen de tanden aan de achterzijde sneller afslijten dan aan de voorkant. Hun vorm blijft daarom scherp.

Deze afslijting van de tanden gaat vrij snel, omdat het konijn een knaagdier is. De natuur heeft daarop gerekend en de tanden voorzien van lange wortels. In de kaken worden deze krachtig gevoed.
De slijtage aan de top wordt aan de basis steeds weer aangevuld.
Het geval in nu dat in de normale stand van de tanden afwijkingen kunnen voorkomen, welke voor het dier nare gevolgen kunnen hebben. Als een snijtand door een of andere oorzaak verbogen of verdwenen is, mist de tegenover staande tand zijn natuurlijke afslijting, en kan onbelemmerd doorgroeien
( de tanden groeien 2mm per week ).
Echter, de meeste gevallen van te ver doorgroeiende tanden berust op iets anders.
Erfelijke aanleg voor een foutieve kaakstand is de meest voorkomende oorzaak.

Groeien de tanden te ver door, en treden zij buiten de mondholte, en de fokker constanteert dit, dan spreekt men van olifantstanden, terwijl de abnormale kaakstand een klemgebit wordt genoemd.
Beide namen zijn duidelijk en worden meermalen op de beoordelingskaarten gelezen.

De gevolgen zijn ernstig voor het konijn. Het eten wordt bemoeilijkt en op de duur onmogelijk.
Als de punt van de tand zo ver naar buiten groeit dat hij bijna tot de neus reikt, licht het voor de hand dat men wil treachten de tand te verwijderen, en wel door hem af te knippen. Dit kan.
Veel succes heeft het echter niet.
Tijdelijk brengt het enige verlichting, maar de tand groet door, en er ontstaan weer olifantstanden.
Voor de fok moet men deze dieren natuurlijk uitsluiten, maar het is ook verstandiger ze op te ruimen hoe moeilijk dit soms is.

Het is vooral een drama bij kinderen, die hun konijn vaak als speelkameraad zien. Het is moeilijk uit te leggen dat het een niet te genezen afwijking is, aangezien de erfelijke aanleg de oorzaak is.
Als met het konijn toch wil gehouden is het veiliger, in plaats van de tanden te knippen ze door de dierenarts af te laten vijlen. Bij het knippen kan het voorkomen dat de tand in de lengte scheurt tot in de kaak. En dan is het pas echt ellende voor het dier.

Klem gebit of olifantstanden zijn geen alledaags verschijnsel, maar worden vaker waargenomen dan vroeger het geval was. Vooral dwergrassen lijken met het euvel behept te zijn. Dit zou kunnen wijzen op erfelijke aanleg in zekere stammen. Maar ook zijn er meerz.g. huiskonijnen die veel ouder mogen worden, met alle gevolgen van dien.

Piet Verhoef